Doğu Yolculuğu
Hizmetkâr Leo'ya, sanatçıların yarattığı imgelerin kesinlikle çok canlı olmasına rağmen, kendilerinin neden bazen yarım insan gibi göründüğünü sordum. Leo bana baktı, soruma şaşırmıştı. Sonra kucağındaki kaniş köpeğini yere bırakıp dedi ki: "Anneler de böyledir. Çocuklarını doğurup onlara sütlerini ve güzelliklerini ve güçlerini verdikten sonra kendileri görünmez olurlar, artık kimse onları arayıp sormaz."
Hizmetkâr Leo'ya, sanatçıların yarattığı imgelerin kesinlikle çok canlı olmasına rağmen, kendilerinin neden bazen yarım insan gibi göründüğünü sordum. Leo bana baktı, soruma şaşırmıştı. Sonra kucağındaki kaniş köpeğini yere bırakıp dedi ki: "Anneler de böyledir. Çocuklarını doğurup onlara sütlerini ve güzelliklerini ve güçlerini verdikten sonra kendileri görünmez olurlar, artık kimse onları arayıp sormaz."
"Ne kadar üzücü," dedim, aslında pek de düşünmeden.
"Bence, diğer tüm şeylerden daha üzücü değil," dedi Leo, "üzücü belki ama bir yandan da güzel. Yasa böyle gerektiriyor."
"Yasa mı?" diye sordum merakla. "Ne yasası, Leo?"
"Hizmet yasası. Uzun ömürlü olmak isteyen, hizmet etmek zorundadır. Fakat hükmetmek isteyen uzun ömürlü olmaz."
"O zaman neden herkes hükümranlık peşinde?"
"Çünkü yasayı bilmiyorlar. Hükmetmek için doğmuş olan çok az kişi vardır ve bunu neşe içinde yapar, sağlıklarını korurlar. Diğerleri, sırf ikbalperestlik yüzünden efendi olanlar ise yok olup giderler."
"Nerede yok olup giderler, Leo?
"Örneğin sanatoryumlarda."
Pek bir şey anlamamıştım ama yine de sözleri belleğimde yer etti, yüreğime de bir duygu yerleşti: Bu Leo çok şey biliyordu, belki de bizlerden, görünürdeki efendilerinden daha çok şey biliyordu. (s. 29-30)
* * *
Hayır, mesele şu: Bir zamanlar arkadaşlarımla birlikte yaşadığım gerçeklik artik yok ve bununla ilgili anılar sahip olduğum en değerli ve en canlı şeylerse de, o kadar uzakta gibiler, o kadar başka bir dokuya sahipler ki, sanki başka yıldızlarda, başka binyıllarda gerçekleştiler ya da sanki ateş nöbetinde sayıklamalardı. (s. 40)
* * *
Yani hayatımı, ona yeniden bir anlam katarak kurtarmak istiyorum. (s. 44)
Doğu Yolculuğu
Herman Hesse
Yorumlar