Hidayet Rehberi

-
Bu kısa ve özlü eser, Allah'a kul olmanın edepleri, günahlardan korunmak ve sohbet adabı olarak üç bölümden oluşmaktadır. İmam Gazali, İhya'sını okumadan önce gençlere öncelikle bu kitabını okumalarını tavsiye etmektedir.

* * *

Ey genç! Allah'ın emirleri farzlar ve nafilelerden oluşur. Farz, sermaye olup ticaretin aslıdır. Kurtuluş onunla elde edilir. Nafile ise kârdır. Dereceler onunla kazanılır. (s. 25)

Eğer Allah seni tekrar uyandırırsa, bütün müslümanlara iyilikte bulunmaya karar vererek uyu. (s. 36)

Kim kendisini Allah Teala'nın yarattığı herhangi bir varlıktan daha hayırlı görürse, işte o kibirleniyor demektir. Bilmen gerekir ki gerçekten hayırlı olan, ahirette Allah katında hayırlı olan kimsedir. Bu ise son nefesle alakalı bir sırdır.

Kendin hakkında başkalarından hayırlı olduğuna inanman tamamen cahilliktir. Aksine bir kimseye daima "senden daha hayırlı ve iyi" düşüncesi ile bakman gerekir. Senden küçük birisini görürsen, "Bu Allah'a isyan etmedi ve ben ise günahkarım, onun benden hayırlı olduğunda şüphem yok." de.

Senden daha büyük birini görünce de, "Bu benden evvel Allah'a ibadet etmeye başladı, onun için mutlaka benden daha hayırlıdır." de.
Bir alim görürsen, "Bana verilmeyen bilgi ona verildi ve benim ulaşamadığım hakikatlere o ulaştı, benim bilemediğim konuları o biliyor. Ben nasıl onunla aynı seviyede olurum?" de.

Bir cahile rast gelirsen de ki: "Bu kişi bilgisizliğinden dolayı günah işliyor, ben ise bile bile günaha dalıyorum. Allah nezdinde benim günahımla ilgili kanıt cahilinkinden daha kuvvetli. Benim sonum ne olur bilmiyorum?

Kafir olan birini görürsen, "Belki yarın müslüman olur. Hayatını hayırlı bir amelle noktalar. Hamurdan kıl çekilir gibi, günahlarından sıyrılır. Ama ben -Allah korusun- belki Allah beni dalalete düşürecek ve kafir olacağım. Kötü bir amelle hayata veda edeceğim... Yarın ahirette o Allah'ın yakın kullarından, bense hüsrana uğrayanlardan olabilirim. Allah'ın rahmetinden uzak olabilirim..." diye düşünmelisin. (s. 91)

İnsanlar üç kısımdır:
1. Onlardan bazıları gıda gibidir. Onsuz yaşanmaz.
2. Bazıları da ilaç gibidir. Zaman zaman ona ihtiyaç duyulur.
3. Bir kısmı ise hastalık gibidir. Ona kesinlikle ihtiyaç yoktur. Ancak insan onunla imtihana çekilir. Ona ne ünsiyet edilebilir ne de kişiye bir faydası dokunur. Ondan kurtulmak için idare etmek, katlanmak gerekir. Böyle birisiyle karşılaşmanın eğer anlayabilirsen büyük faydası vardır. Bu da, onun hoşuna gitmeyen kötü hal ve hareketlerini görüp çirkin kabul ederek, ondan uzaklaşmaktır. Bahtiyar kişi başkasının halinden ibret alan kimsedir. Ve mümin müminin aynasıdır.

İsa (a.s.)'a denildi ki: "Seni kim terbiye etti?" O da, "Beni kimse terbiye etmedi. ancak cahilin cehaletini görüp o fiilden uzak durdum." buyurdu. İsa (a.s.) bu sözünde Nebî (s.a.v.)'e muvafakat etmiştir. "Eğer insanlar başkalarındaki hoşlanılmayan davranışları yapmaktan sakınsalardı, edepleri tam olur ve başka bir terbiyeciye ihtiyaç duymazlardı." buyrulur. (s. 106)


Hidayet Rehberi
İmam Gazali
Mütercim: Veysel Akkaya
İnsan Yayınları

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kibrit-i Ahmer'in Peşinde

-
Resim
Claude Addas, İbn Arabî ve tasavvuf düşüncesi içindeki yeri üzerine çalışmalarıyla tanınan Michel Chodkiewicz’in kızıdır. Aynı konu etrafında makaleleri ve “Kitabu Nesebi’l-Hırka” metninin tahkikli neşri gibi çalışmaları bulunan yazarın başlıca eseri, tercümesini sunmakta olduğumuz İbn Arabî biyografisidir. Halen sahasındaki en önemli müracaat kaynağını teşkil eden eser İngilizce ve İspanyolca gibi çeşitli dillere de çevrilmiştir. (Gelenek Yayınları) Kibrit-i ahmer, gümüşü altına çevirebilen maddeyi ifade eden simya ıstılahıdır. İbn Arabi Et-Tedbiratu’l-İlahiyyede tabiri bu manada kullanmıştır. Tasavvuf ıstılahında, tabir sık sık velinin ulaştığı yüksek dercenin kemaline işaret için kullanılır. İbn Arabi de talebeleri tarafından kibrit-i ahmer olarak nitelendirilmektedir. Nitekim Şarani, Futuhat müellifinin irfanını açıklamak üzere kaleme aldığı eserlerinden birine bu ismi vermiştir: El-Kibritu’l-Ahmer fi Beyani Ulumi’ş-Şeyhi’l-Ekber. (s. 143) * * * İbn Arabi'nin tev...
Devamı

Râvi

-
Resim
Ravi isimli eser bir muhaddisin hadis derleme sürecindeki yolculuğunu bir kurgu üzerinden roman şeklinde anlatımı. Bir ilim yolcusunun Semerkant’tan başlayıp Buhara’ya, Merv’e, Basra’ya, Rey’e, Haremeyn’e ve daha nice merkeze uğrayarak kâh ferahlık kâh meşakkat içerisinde geçen rihlesi ve tek tanığı kendi derlediği risale hacmindeki bir günce.  Kitabı hem tavsiye hem de hediye eden sevgili Ömer İhsan kardeşime de ne kadar teşekkür etsem azdır. Hadis geleneğinin oluşma sürecini anlamak isteyenler için fevkalade güzel bir eser. Bu gönderinin en alt kısmına Muhammed Enes Topgül hocanın eseri hangi saikle kaleme aldığını anlatan videoyu da ekliyorum. Eğer benim gibi hadis geleneğinin oluşma sürecine dair bilgi birikiminiz yok ise, öneri olarak daha geniş çerçevenin anlaşılması açısından önce Sezai Engin hocanın Muhaddis isimli kitabını okuyabilirsiniz.  Bir hadisin imla süreci nasıl oluyor buna dair kitaptan bir alıntıyı da paylaşıyorum: Hoca yine kârî talebesine kısa bir aşır ok...
Devamı

Müslümanların Gerilemesiyle Dünya Neler Kaybetti

-
Resim
İslâm hükümdarları, ahireti dünyaya tercih ediyor, servet ve hazine peşinde koşmuyor, dirayetli davranıyor, takvadan ve dürüstlükten ayrılmıyorlardı. Bu sayede İslâm medeniyeti husule geliyor, diğer medeniyetlerden üstün bir noktaya taşınıyordu. Allah'ın istediği gibi düzgün bir dinî hayatın devlet yönetimi ile bu denli uyumlu olduğu daha önce yaşanmış bir şey değildi. Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.), peygamberlik mucizesiyle insanların özüne ulaşmış ve oradaki iman ateşini alevlendirmişti. Bu canlanmayla, bu insanlardaki en üstün vasıflar harekete geçmiş, insanlığı tarihinin en ileri noktasına taşımış, en mükemmel saadeti yaşatmışlardı. Cahiliye devri kısa zamanda tarihe gömülmüş, cehaletin ve körleşmenin getirdiği buhranı sıyırıp atmıştı. Allah'ın izniyle onun yolunda olarak muhteşem bir çağ başlatmışlardı. Bu benzersiz çağ, İslâm'ın çağıydı. (s. 116) İbn Haldûn'un bu konuda şöyle bir sözü bulunmaktadır: "Ne garip bir tecellidir ki Müslüman milletlerde, gerek...
Devamı